LetsGoBy.com - Muş Hakkında

Muş

Çavuş Dağı’nın kuzeydoğu eteklerine kurulmuş, Doğu Anadolu’nun tarihî ve doğal güzelliklerini bir arada sunan Muş, Anadolu’nun kapısını Türklere açan Malazgirt Savaşı’nın kazanıldığı topraklara ev sahipliği yapmaktadır. Ağrı, Bitlis, Erzurum, Bingöl, Diyarbakır illeri ile komşu olan Muş’un yüzölçümü 8.196 kilometrekaredir. Yukarı Murat Van Bölümü’nde yer alan ilde 2017 itibari ile yaklaşık 404.544 kişi yaşamaktadır. Merkez ilçe başta olmak üzere Bulanık, Malazgirt, Varto, Hasköy ve Korkut Muş’un ilçeleri arasındadır. Nüfusun büyük bir kısmı merkez ilçede ikamet ederken Korkut ilçesi en az nüfusa sahip olan yerdir. Muş’un tarihî geçmişi Urartular’a kadar uzanmaktadır. MÖ 2000 yılına ait yerleşimler yeterince gün yüzüne çıkartılamadığı için Asur kaynakları doğrultusunda Muş yöresinin Urartular’a bağlı olan Nairi Konfederasyonu’nun sınırları içerisinde olduğu bilinmektedir. Daha sonra yöre sırasıyla İskitler, Med, Pers ve Makedonların hâkimiyetine girmiştir. Muş ve çevresi uzun yıllar boyunca Romalıların ve Partların mücadelelerine sahne olmuş, devletler arasında sıkça el değiştirmiştir. Roma İmparatorluğu’nun kalıcı bir üstünlük kuramadığı Muş yöresi yaklaşık 400 yıl boyunca Sasanilerin yönetimine geçti. Roma İmparatorluğu’nun ikiye ayrılmasından sonra Bizans’ın sıkça akınlar düzenlediği Muş toprakları Türklerin Bizans’ı bozguna uğrattıkları Malazgirt Savaşı ile özgürlüğüne kavuştu. Bu savaşla birlikte Anadolu Türkleşmeye başladı. Muş ve çevresi Selçuklu toprağına katıldıktan sonra şehir 13. yüzyılda Anadolu Selçukluları tarafından imar edildi. Alaeddin Keykubat’ın ölümünden sonra Moğollar, Karakoyunlu ve Akkoyunlu egemenliğine giren Muş, 1514 Çaldıran Savaşı ile Osmanlı Devleti topraklarına katıldı. 19. yüzyıl sonlarında Bitlis vilayetine bağlanan şehir 1929 yılında il merkezi oldu.

 

Muş Nerededir?

Doğu Anadolu Bölgesi’nde yer alan Muş kuzeyinde Erzurum, batısında Bingöl, güneyinde Diyarbakırve Bitlis, doğusunda Ağrı ile komşudur. Dağlık bir yöre olan Muş Güney Doğu Toros Dağları ile çevrilidir. Akdoğan, Şerafettin, Bingöl, Otluk ve Yakupağa ildeki önemli dağlardan birkaçıdır. Muş Ovası başta olmak üzere Malazgirt, Mut ve Bulanık Ovası ilin başlıca ovalarıdır. Fırat Havzası içerisinde yer alan Muş’taki Haçlı Gölü, Küçük Hamurpet Gölü ve Kaz Gölü ilin akarsuları arasında yer alır. Muş ile İstanbul arası mesafe 1.319 kilometre, Muş ile Ankara arası mesafe ise 998 kilometredir.

 

Muş’a Nasıl Gidilir?

Tarihî ve kültürel değerleri ile Doğu Anadolu’nun kadim şehri Muş’a kara yolu, demir yolu hava yolu ile ulaşım sağlayabilirsiniz. İstanbul - Muş arası mesafe yaklaşık 1.319 kilometredir. Özel aracınız ile yolculuğa çıkmayı planlıyorsanız ortalama 15 saatte Muş’a ulaşabilirsiniz. Ankara - Muş arası mesafe ortalama 998 kilometre olup araçla yol yaklaşık 12 saat sürmektedir. Muş - Van arası 210 kilometre, Muş - Diyarbakırarası 219 kilometre, Muş - Erzurum arası ise 207 kilometredir. Eğer Muş’a batı illerinden gelmeyi düşünüyorsanız mesafe uzun olacağı için şehirlerarası otobüsleri de tercih edebilirsiniz. Muş Otogarı şehir merkezine yakın bir konumdadır. Buradan yolcu servisleri veya minibüsler ile Muş’un ilçelerine ulaşım sağlayabilirsiniz.

Muş’a demir yolu ile de ulaşım sağlayabilirsiniz. Ankara-Tatvan arasında salı ve pazar günleri hareket eden Vangölü Ekspresi’nin duraklarından biri de Muş’tur. Muş Tren Garı şehir merkezinde yer aldığı için ulaşım oldukça kolaydır. Muş’a en kısa sürede ulaşım şekli ise hava yolu iledir. İstanbul ve Ankara’dan aktarmasız olarak ulaşabileceğiniz Muş Havalimanı 1992 yılından bu yana hizmet vermektedir. Muş - İstanbul arası uçak ile 2 saat sürerken Muş - Ankara arası ise 1 saat 40 dakikadır. İstanbul ve Ankara’dan yaz döneminde Muş’a haftanın her günü karşılıklı uçak seferleri düzenlenmektedir. Muş Havalimanı civar illere de ulaşımı büyük ölçüde kolaylaştırmıştır. Muş Havalimanı’ndan otobüs veya taksiler ile merkeze ulaşım sağlayabilirsiniz.

 

Muş’a Ne Zaman Gidilir?

Muş’a seyahatinizi planlarken hava şartlarını göz önünde bulundurmanızı tavsiye ederiz. Sert karasal iklimin etkisi altında olan Muş’u ziyaret etmek için en uygun zaman bahar ve yaz aylarıdır. Muş’ta kış oldukça çetin geçer. Sıcaklık kışın -30 derecelere kadar iner. Ortalama 120 gün karlı geçen Muş’ta kar uzun süre yerden kalkmaz. Ocak ayında ortalama sıcaklık -6 derecedir. İlde en fazla yağış ocak ve şubat aylarında gözlemlenirken temmuz ve ağustos en kurak aylardır. 23,5 derece sıcaklıkla ağustos ilin en sıcak ayıdır. Muş ilinin yıllık ortalama sıcaklığı 9,7 derecedir. Eğer Muş’a kış aylarında yolunuz düşerse Güzeltepe köyü mevkiinde yer alan kayak merkezinde kış sporlarının tadını çıkarabilir, ailenizle eğlenceli bir gün geçirebilirsiniz. Muş’ta kış erken başlayıp geç sona erdiği için neredeyse yılın 5-6 ayı kayak yapma şansı bulabilirsiniz. Göz kamaştıran güzelliği ile havaların ısınmaya başladığı nisan sonlarında kendisini gösteren Muş lalesi şehrin adeta simgesidir. Her sene nisan sonu - mayıs başı Muş Ovası’nı baştan sona kaplayan laleler eşine az rastlanır bir güzelliğe sahne olur. Siz de bu görsel şölene yakından tanık olmak isterseniz Muş seyahatinizi nisan sonuna denk getirmenizi öneririz. Muş lalesinin tanıtılması amacıyla ilde her yıl Lale Festivali de düzenleniyor. Dilerseniz 29 Nisan’da düzenlenen festivale de katılabilirsiniz. Muş’ta her yıl 25-26 Ağustos tarihinde Malazgirt Zaferi’nin yıldönümü kutlamalarının da yapıldığını hatırlatmak isteriz.

 

Muş’ta Nerede Kalınır?

Bahar ayında dört bir yanı süsleyen laleleri, tarihî zenginlikleri ve tadı damağınızda kalacak lezzetleri ile Muş ziyaret etmeye değer şehirlerimizden biri. Gerek turizm gerek iş amaçlı binlerce kişiyi ağırlayan Muş’ta bütçenizi sarsmadan keyifli bir tatil geçirebilirsiniz. Muş otellerinin büyük bir kısmı merkezde yer alıyor. Muş Grand Hotel modern mimarisi ve konforlu odaları ile ilin en güzel otellerinden biri olarak öne çıkıyor. Merkezi konumu ile de tercih sebebi olan otelde açık büfe kahvaltı da mevcut. Muş’ta konaklamak için tercih edebileceğiniz bir diğer tesis Mir Hotel’dir. Kendinizi evinizdeymiş gibi hissedeceğiniz otelin merkezi konumu sayesinde gezilecek yerlere yürüyerek ulaşabilirsiniz. Muş merkezde hizmet veren Yücesoy Otel’de uygun fiyatlara konaklama imkânı bulabilir, bütçenizi sarsmadan tatilinizi yapabilirsiniz.

Oda-kahvaltı konsepti ile hizmet veren Global Hotel 24 saat oda servisi, açık otopark imkânı ve ferah odaları ile beğeni toplayan tesislerdendir. En son teknoloji ile donatılmış toplantı salonu ile iş seyahatleri için de uygun olan Global Hotel açık büfe kahvaltısı ile de göz dolduruyor. Hotel Diyar Paris ise Muş’ta yer alan dört yıldızlı tek oteldir. Otelin SPA, sauna ve buhar odasında yorgunluğunuzu atabilir, 200 kişilik pasta salonunda birbirinden lezzetli tatlılar ile lezzet yolcuğuna çıkabilirsiniz.

Muş’ta konaklamak için öğretmenevlerini de tercih edebilirsiniz. MuşMerkez Öğretmenevi başta olmak üzere Varto, Bulanık, Malazgirt, Hasköy ilçelerinde de öğretmenevleri yılın on iki ayı açıktır. Muş otel fiyatları konumuna, sunulan hizmete ve seçtiğiniz sezona bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Kış ve sonbahar aylarında oldukça uygun olan otel fiyatları bahar ve yaz dönemi ile birlikte bir miktar artış göstermektedir. Muş otellerinin geceliği kişi başı 70 TL-150 TL arasındadır. Siz de seyahat veya iş amaçlı olarak Muş’u ziyaret etmeyi düşünüyorsanız bütçenize en uygun Muş otelleri arasında seçiminizi yapın ve şehrin size sunacağı güzelliklerin tadını çıkartın.

 

Muş’ta Gezilecek Yerler

Tarihî camileri, köprüleri, kaleleri ve evleri ile geçmişe doğru nostaljik bir yolculuğa çıkacağınız Muş Doğu Anadolu Bölgesi’nin en güzel şehirlerinden biridir. Kara yolunun yanı sıra hava yolu ve demir yolu ile de ulaşım sağlayabileceğiniz Muş gezinize en az 2-3 gün ayırarak hem merkezî hem de civar ilçeleri doyasıya keşfedebilirsiniz.

 

Muş’ta Gezilecek Yerler

Muş gezinize şehir merkezinden başlamak isterseniz öncelikli olarak Muş Kalesi, Muş Ulu Camii ve Yıldızlı Han’ı ziyaret etmenizi öneririz. Tarihî dokusuyla geçmişe doğru yolculuğa çıkacağınız geleneksel Muş evlerine ise gezinizde sıkça rastlayacaksınız. Muş çevresinde de gezilecek birçok yer sizleri bekliyor. Arak Manastırı, Murat Köprüsü, Zafer Anıtı, Malazgirt Kalesi’ni ziyaret ettikten sonra Akdoğan Gölü’nün büyüleyici manzarasında yorgunluğunuzu atabilirsiniz. Tarihe meraklıysanız Kayalıdere Antik Kenti’ni de görmeden Muş’tan ayrılmamalısınız. Listede adı geçen yerlerle ilgili bilgiler aşağıda mevcuttur.

 

 

Muş Şehir İçi Ulaşım

Muş ilinde şehir içi ulaşım belediye otobüsleri, minibüsler ve taksiler ile sağlanmaktadır. Muş merkezi yürüyerek kolaylıkla keşfedebilir, ilçeler arası ulaşım için minibüsleri tercih edebilirsiniz. Muş’ta toplu taşıma ücretleri ise şu şekilde:

 

Muş Mutfağı

 

Ülkemizin hemen her şehrinde olduğu gibi Muş da kendine özgü lezzetleriyle gelen ziyaretçileri lezzet yolculuğuna davet eder. Dağlarla çevrili olan ilde hayvancılık geliştiği için yemeklerde et sıkça kullanılır. Muş’ta denemenizi tavsiye ettiğimiz ilk yemek Muş köftesidir. Yağsız dana kıyma, köftelik bulgur, soğan ve baharatlar ile hazırlanan köfte tuzlu suda pişirildikten sonra üzerine tereyağı dökülerek servis edilir. Muş yöresine ait nefis yemeklerden biri de Hez dolmasıdır. Dana eti ve pirinçle hazırlanan iç harç haşlanmış lahana yapraklarına sarılır, lezzet katması için bolca sumak da ilave edilir. Haşlandıktan sonra tabaklara dizilip servis edilir. Muş’ta yemeden dönmemeniz gereken yemeklerden biri de keşkektir. Buğday ve nohut bol suda haşlandıktan sonra önceden pişirilmiş etle birlikte baharatlar katılır ve tekrar pişirilmeye bırakılır. Muş sofralarına lezzet katan çorti ilin geleneksel yemekleri arasındadır. Çortinin özelliği yazın hazırlanıp kışın tüketilmesidir. Küpün içerisine lahana yaprakları küçük küçük doğrandıktan sonra baharatlar eklenir, ekşilik vermesi için nohut ve bir miktar hamur da ilave edilir. İçine bolca su koyularak kışa kadar saklanır. Kışın et ile birlikte pişirilir. Pırvaz da aynı şekilde lahana yapraklarının aralarına biber ve sarımsak ilave edilip çömleklere doldurulur ve kışın yemek için saklanır. Herse, cavbelek, helimaşi, kırçik Muş’a özgü yemek çeşitleri arasındadır.

Muş dağlarında yetişen otlara da sofralarda sıkça yer verilir. Yazın toplanan jağ bitkisi kaplarda kurutulduktan sonra yağda pişirilir ve üzerine yumurta kırılarak yenir. İlkbaharda dağlarda yetişen gülük bir pancar çeşididir. Suda haşlanarak tüketilebileceği gibi yumurtalısı da oldukça lezzetlidir. Belediye Caddesi’nde yer alan Şark Kebap Salonu Muş’ta gidebileceğiniz en iyi restoranlar arasındadır. Testi kebabı, büryan, sac tava, yaprak kebabı burada deneyebileceğiniz lezzetlerden sadece birkaçıdır. Et ağırlıklı menüsü ile öne çıkan Eywan’ın kuzu incik ve kuzu gerdanını denemenizi tavsiye ederiz. Yemek sonrası ikram edilen dondurmalı irmik tatlısı lezzeti ikiye katlar. Sulu yemek ve ızgara çeşitleri ile öne çıkan Park Lokantası, iskenderiyle damakları şenlendiren Hanedan’ı da listenize eklemeyi unutmayın. Güne harika bir kahvaltı ile başlamak isterseniz Orkide Kahvaltı Salonu’na uğrayabilirsiniz.

 

Muş’ta Alışveriş

Muş’u ziyaret ettiğinizde size bu güzel şehri hatırlatacak farklı hediye seçenekleri bulabilirsiniz. Muş geleneksel el sanatları ile adından söz ettiren şehirlerden biridir. Birçoğu zamanla unutulmaya yüz tutsa da kilimcilik, halıcılık, semercilik, keçecilik, dantel ve boncuk oyacılığı ilin geçim kaynakları arasındadır. Muş evlerini süsleyen kilimler ilden alabileceğiniz hediye seçeneklerinden biridir. Muş köylerinde bin bir emekle dokunan kilimleri merkezdeki birçok mağazada bulabilirsiniz. Selçuklu motifleriyle süslü halılar ise Muş’ta öne çıkan el sanatlarındandır. Varto, Bulanık, Malazgirt ilçeleri halıcılığın merkezi konumundadır. Bünyan, Hereke ve Isparta en çok dokunan halı türleri olup Yörük, Türkmen ve Asmalı Lale motifleri halılara en çok işlenen motiflerdir. Halk Eğitim Merkezleri’nde açılan halı ve kilim dokuma kursları sayesinde bu el sanatının uzun yıllar boyunca yaşatılması amaçlanmaktadır. Muş’ta soğuk ve çetin geçen kış şartları çorap örmeciliğini de geliştirmiştir. Siz de ili kış aylarında ziyaret ederseniz ayaklarınızı sıcacık tutacak çoraplardan alabilir, sevdiklerinize de hediye edebilirsiniz.

 

Muş’ta Gece Hayatı

 

Birçok tarihî ve doğal güzelliğe ev sahipliği yapan Muş’ta eğlence sektörü gelişmemiştir. Muhafazakâr kimliğe sahip olan şehirde gece hayatı yerini kafelere ve çay bahçelerine bırakmıştır. Uzun ve soğuk kış aylarında halk genellikle evlerine çekildiği için yaz akşamları daha hareketli geçer. Muş’ta canlı müzik dinlemek isterseniz türkü barlara uğrayabilirsiniz.

 

Muş’taki Festivaller

 

Muş gezinizi ayarlarken ilde düzenlenen etkinlik listesine göz atmanızı tavsiye ederiz. Bahar aylarının gelmeye başlamasıyla artan şenlik ve festivallere katılarak seyahatinize farklı bir deneyim ekleyebilirsiniz. Muş’ta düzenlenen etkinliklerin listesini aşağıda bulabilirsiniz.

Malazgirt Zaferi Kutlamaları

Muş’un geleneksel festivallerinden biri olan Malazgirt Zaferi kutlamaları 1940 yılından bu yana kesintisiz bir şekilde devam ediyor. Birçok ilden gelen vatandaşlar 1071 Zafer Meydanı’nda buluşuyor, ok atma ve binicilik yarışmaları düzenleniyor. Çeşitli akrobasi gösterilerin de yapıldığı festival her yıl 25-26 Ağustos tarihlerinde düzenleniyor.

Lale Festivali

Bahar aylarının gelmesi ile birlikte Muş Ovası’nda büyüleyici bir güzelliğe sahne olan lalelerin tanıtımı amacıyla her yıl Muş’un Korkut ilçesinde Lale Festivali düzenleniyor. 10-11 Mayıs tarihleri arasında gerçekleşen festivalde lale tarlaları geziliyor ve halk oyunları eşliğinde eğlence iki gün boyunca devam ediyor.

Muş’un Kurtuluş Yıldönümü

Her yıl 30 Nisan tarihinde Muş’un düşman işgalinden kurtuluşu renkli görüntülere ev sahipliği yapıyor. Konuşmaların ardından halk oyunları gösterilerinin düzenlendiği şenliğe yoğun katılım oluyor.

Ramazan Şenlikleri

Ramazan ayının gelmesiyle birlikte Muş’un Malazgirt ilçesinde düzenlenen etkinliklerde Hacivat-Karagöz oyunu, meddah, ilahi konserleri ve söyleşiler yapılıyor. İlçede bir ay boyunca iftar sofraları da kuruluyor.

Not: Her festivalin tarihi kendi sitesinden yolculuk öncesi teyit edilmelidir.

 

Muş İçin Faydalı Bilgiler

Zabıta ve İtfaiye: 0 436 212 81 10

Polis: 155

Ambulans: 112

Belediye Başkanlığı: 0 436 212 12 81

Emniyet Müdürlüğü: 0 436 216 10 25